بیماری چشم و هم چشمی

پدیده
نابهنجار چشم و هم چشمی از جمله پدیده ها و نابهنجاری هایی است که در میان
مردم و به خصوص زنان به شکل گسترده وجود دارد و بیشتر افراد دست کم در
موردی و یا زمانی گرفتار این نابهنجاری اجتماعی شده اند.  مولفه های اساسی
چشم و هم چشمی را می بایست در تظاهر، رقابت، احساس خودکم بینی و ارضای آن
به اشکال مادی و ظاهری و مانند آن دانست.

دکتر فربد فدایی روانشناس درباره
چشم و هم چشمی می گوید: این بیماری نشان دهنده نداشتن رشد عاطفی و فکری
است. به این مفهوم که شخص معیارهای مادی را درون ذهن خودش جای می دهد. چشم
و هم چشمی نوعی نقص و نارسایی است که می تواند منجر به بیماری شود. با
وجود این برخی کارشناسان معتقدند اگر چشم و هم چشمی در خانواده ای وجود داشته باشد ، کودکان این خانواده ها نیز دچار مشکلات ویژه ای می شوند.

از
آنجا که کودکان رفتار پدر و مادر را ملاک اعمال خود قرار می دهند، پدر و
مادری که دچار چشم و هم چشمی و حسادت باشند، سبب بروز این پدیده در کودکان
خود می شوند. زیرا این پدر و مادر نمی توانند به کودک بیاموزند که قدرت
واقعی در دوست داشتن دیگران و از خود گذشتگی است، بلکه کودک از روی رفتار
پدر و مادر به این نتیجه می رسد که ظاهر و ثروت است که ملاک برتری افراد
است.

وی با اشاره به این که چشم و هم چشمی در امور معنوی
و علمی رقابت پسندیده ای است، اظهار می کند: چشم و هم چشمی در امور معنوی
و علمی باعث رشد و تکامل فرد می شود. در برخی از موارد موجب تحریک افراد و
وقوع تخلفاتی در آنها می شود. در بسیاری از موارد ، وسواس اختلال های
رفتاری، پرخاشگری و حتی طلاق از چشم و هم چشمی های کوچک آغاز شده است.

براساس تحقیقات انجام
شده در سازمان ملی جوانان25 درصد از زنان دچار چشم و هم چشمی هستند که 10
درصد این افراد به دلیل مشکلات روانی و کمبودهای دوران کودکی و 15 درصد
نیز به دلیل حسادت و رقابت منفی چشم و هم چشمی می کنند.

البته کارشناسان می گویند انجام این عمل ممکن است در مردان نیز اتفاق بیفتد، این رقابت موجب بروز پدیده «زیرآب زنی» می شود و وضعیت کاری و شغلی آنها را با اخلال مواجه می کند.

مینا
اکبری کارشناس اجتماعی با ناپسند شمردن صفت چشم و هم چشمی می گوید: این
پدیده اگر به صورت رقابت سالم در زمینه تحصیلی، حرفه و شغل باشد موجب
پیشرفت انسان است ولی بیشتر اوقات به صورت رقابت ناسالم در همه زمینه ها
از قبیل خرید لوازم منزل، پوشاک، طلا و زیورآلات، انتخاب رشته تحصیلی و
حتی سفرهای خارجی و زیارتی مشاهده می شود که نه تنها موجب پیشرفت نمی شود،
بلکه از نظر اقتصادی هم به خانواده و حتی جامعه لطمه می زند.

محمد
علی محمدیان ،روانشناس نیزعدم اعتماد به نفس را نقش مؤثری در شکل گیری
پدیده چشم و هم چشمی می داند و ادامه می دهد: فردی که چشم و هم چشمی می
کند ، به دلیل احساس کهتری و حقارتی که دارد ، می خواهد در انجام کار یا
زمینه ای از دیگران بهتر باشد و سعی می کند به نوعی سرپوشی بر این احساس
بگذارد ، به همین خاطر خود را توانمندتر و بهتر از آنچه که هست ، قلمداد
می کند. در حالی که انسان باید به دنبال تأمین نیازهای طبیعی خود باشد و
در حد طبیعی هم برای تأمین آنها تلاش کند.

این روانشناس در ادامه می گوید: یکی از دلایل دیگری
که موجب می شود چشم و هم چشمی در جامعه و در بین افراد شیوع پیدا کند تسلط
روحیه رقابت ناسالم در جامعه است، یعنی افرادی که از حیث امکانات مادی و
معنوی دچار کمبود هستند ، بدون در نظر گرفتن اوضاع اقتصادی و خانوادگی خود
به دنبال نیازهای غیرواقعی می روند و با اعتقاد بر این که اگر فلان مقام
یا موقعیت را داشته باشم در جامعه مقبولیت بیشتری خواهم داشت، مرتباً
اتومبیل یا وسایل منزل خود را ارتقا می دهند و در این میان رسانه های جمعی
بویژه تلویزیون و فیلمهای سینمایی نیز به این پدیده بیشتر دامن می زنند تا
جایی که چشم و هم چشمی و تقلید از لباس شروع می شود و به تدریج در تمام
زمینه ها از قبیل مجالس میهمانی، معاشرتها و رفت و آمدها حتی در انتخاب
مسکن و وسایل زندگی تأثیر می گذارد.

به اعتقاد وی، برای
رفع این معضل باید شاخصهای عینی موفقیت در جامعه تعریف شود و مردم بدانند
موفقیت در جامعه چه تعریفی دارد و آیا ما افرادی را موفق می دانیم که در
سطوح مادی به پیشرفتهایی نایل آمده اند یا سطوح دیگری هم در رابطه با
موفقیت وجود دارد که هم به حال جامعه مفیدتر است و هم در رضایت مندی فردی
و خانوادگی می تواند مؤثر باشد.

دکتر
ناصر غفار زاده روانشناس در این مورد می گوید:ناآگاهی، تجمل گرایى، داشتن
اعتقادات ضعیف، به دنبال مد بودن، غلبه احساسات بر تعقل، تبعیت از فرهنگ
هاى بیگانه بدون شناخت و ارزیابى دقیق از آن فرهنگ، عدم تشخیص نیازهاى
واقعى خود، خانواده و جامعه حاصلى جز چشم و هم چشمى ندارد.

وی می
گوید: نهاد خانواده به عنوان نخستین نهاد اجتماعى باید مجهز به اطلاعات
تربیتى باشد تا بتواند در مقابل این نوع پدیده ها یک رفتار منطقى و عقلانى
را به کار گیرد.

منبع :جهان نیز - با تلخیص

تنظیم برای تبیان :داوودی

 نوشته شده توسط محمد نوروزی در شنبه 88/5/10 و ساعت 11:4 عصر | نظرات دیگران()